
Cái điếu là một vật vô tri mà dường như cũng biết nịnh đời. Vốn dĩ xưa nay nó là một cái điếu rất tồi. Hút không kêu.
Nó chỉ xìn xịt như tiếng một vật gì bị ẩm. Nghe chán lắm. Thế mà hôm nay, chẳng biết cao hứng thế nào, nó lại kêu. Những tiếng nổ tanh tách nẩy lên trên không khí khô nỏ và trong veo của mùa thu như một chuỗi cười giòn. À, thì ra cái điếu hình như cũng có hồn. Vào một buổi sáng mát mẻ như buổi sáng hôm nay, tự nhiên nó hết ươn ao, và thấy cần phải ầm ĩ thì mới khoái…”. (Trích truyện ngắn “Trẻ con không được ăn thịt chó> của Nam Cao)
Người không biết, không hút thì không thể tả như ông nhà văn Nam Cao được, chắc chắn vậy.
Thuốc lá thì tôi hút từ hồi 9 hay mười tuổi chi đó. Nhớ hồi năm sáu mấy mà khi đó tôi còn nhỏ quá không thể nhớ được chi tiết, máy bay Mỹ ném bom miền Bắc, chủ yếu là bom đạn của Mỹ tập trung đánh phá vô các thành phố Hà Nội và Hải Phòng cùng các vị trí quân sự… lũ trẻ con chúng tôi thì cha mẹ phải ở Hà Nội để chiến đấu, còn bọn tôi được cơ quan tổ chức đưa đi sơ tán tập thể về vùng nông thôn nào đó xa Hà Nội…
Lại nói, do đi sơ tán mà tôi có dịp làm quen với lũ bạn mới, được chúng cho đi theo chăn trâu, được cưỡi trâu chạy nhong nhong như ngựa, lại bắt rắn bắt chuột ngoài đồng nướng ăn, có khi lại ăn cá nướng bắt ở dưới suối. Phải công nhận mấy đứa trẻ thánh phố bọn tôi về quê được dịp học hỏi nhiều lắm…

Đến năm 1973, sau khi ký Hiệp định Paris thì chuyện đi sơ tán chấm dứt, lũ trẻ bọn tôi được trở về Hà Nội...
Tháng 5/1975, Hà nội tưng bừng trong không khí hân hoan của những người chiến thắng. Hơn hai mươi năm cuộc chiến huynh đệ tương tàn do sự góp mặt xúi giục hà hơi tiếp sức của lũ ngoại bang một phe bị gọi là đế quốc thực dân còn phe kia kêu bằng đồng chí…
Tôi với tay rút 1 điếu trong bao thuốc lá hiệu “Du lịch” rồi đường hoàng đốt lửa , loại thuốc lá thơm từ Saigon có người mang ra làm quà cho ông già, lúc đó tôi ở tuổi 15. Sau khi khơi khơi hút thuốc lá trước mặt ông già… bữa nọ khii gia đình tôi đang dịp chuẩn bị thu dọn để dời vô thành phố Saigon, tôi còn lấn tới nữa là trước mặt ông già cùng mấy ông anh, tôi cố ý điềm nhiên kéo khói bazoka in hệt các bậc cha anh…

Lại nói, thằng Ngọc nọ nghe tôi nói thì khoái chí làm thử, nó đang ngồi trên chiếc ghế cao hút thuốc, bất chợt nó té nhào đầu từ trên ghế xuống, miệng ho sặc nhớt dãi nhểu tùm lum, tôi cùng thằng Chiêu hoảng hồn đỡ thằng Ngọc dậy, thằng đó vừa chùi miệng chùi mắt, nó lắp bắp ngọng líu lo hút kiểu như anh em chịu không nổi.
Kể, nói thiệt nếu không sợ mích lòng thì mô tả theo nhà văn Nam Cao :
“Hắn hút đến điếu này là điếu thứ ba. Ba điếu thông luôn.”
…
“… Người hút, vừa hút xong, đã bị muốn hút luôn điếu nữa. Hút bằng nào cũng không biết chán. Hút đi, hút lại mà vẫn còn thấy ngon….”
Vậy chớ với riêng tôi thì sai, sai bét , mẹ, sáng sớm hút một điếu, phải tới bốn năm tiếng đồng hồ sau mới thấy muốn hút điếu nữa. Cứ lấy thằng tôi làm ví dụ, 6 giờ sáng ngủ dậy in hình tới cữ, nôn nao thèm nhớ cái cảm giác phê thuốc lào, vậy nên kiểu chi cũng phải làm một điếu.
Trước tiên vê tròn cục thuốc lào 888 mua ở Xóm Mới Gò Vấp, nhận vô nõ điếu, quay nhìn để thầm đếm từ chỗ mình đang ngồi (dưới nền nhà), tính coi đi mấy bước thì ngồi được lên chiếc ghế salon. Bật quẹt ga đốt nòm (bằng tre), kê vô nõ rít mấy hơi lấy lửa cho thuốc cháy đều. Rít một hơi dài cho cục thuốc cháy đỏ. Lấy hơi rít hết cỡ vô, khi nào rít không nổi nữa thì nín thở, buông điếu, đứng lên bước nhanh tới ghế, ngồi xuống ghế cầm ly nước trà chiêu một ngụm nhỏ và vẫn đang nín thở. Lúc này đã có cảm giác đầu óc thân mình râm ran kiến bò, khi nín thở không nổi thì thở ra thật chậm và khói đi đâu mất tiêu rồi, khói thuốc đâu mất sạch… người ngợm lúc này lờ đờ ngu hẳn rồi, lưỡi bị rút sâu vô bên trong rồi, đầu óc giờ chuyển qua nặng trịch, chân tay nặng lắm không giở lên được nữa.
Trưa 11 giờ thấy thèm hút một điếu. Chiểu 15 giở thấy thèm hút một điếu. Tôi 19 giờ thấy thèm hút một điếu và 23 hoặc 24 giờ thấy thèm hút điếu nữa.
Vậy đó, hút thuốc lào như thằng tôi kể là vô địch, vậy mà biểu ”… hút ba điếu thông luôn…”, “vừa hút xong lại muốn hút luôn điếu nữa…”
Thiệt, rõ thứ trẻ con lên ba nghịch điếu cày.
Tới 1987, tôi vô làm phụ trách Kế hoạch – Kinh doanh của Xí nghiệp Trang thiết bị Văn Hóa quận I, tôi bỏ thuốc lào để hút thuốc lá cho nhẹ bớt, từ mỗi ngày hút 1 gói thuốc Jet tới cuối 1989 tôi làm nghề chụp, rửa hình tại 158 Đồng Khởi quận I, tôi đổi gout qua hút ngày 20 điếu thuốc ba số cho bổ phổi.
Tôi hút thuốc cũng có hơi khác người, từ sáng đến tối tôi có thể không hút một điếu vì không hề thấy thèm, vậy khi nhấp một ngụm café là tôi đốt hết vài điếu, hết ly café đen là 20 điếu thuốc cũng theo làn khói, gói thuốc mới khui còn cái vỏ… Thằng tôi có hai thói quen mà mấy thằng em từng nhiều năm theo sát phụ tá xông pha tranh đoạt với thiên hạ phải chạy dài : Một là hút thuốc ; Hai là nhịn đói, khi mải công việc tôi nhịn đói từ sáng tới tối, khiến em út thằng nào đi theo cũng ớn, cũng bị nhịn đói theo tôi…

Tôi, đã mấy lần từng thử bỏ thuốc lá coi bộ không ăn thua, sống 46 tuổi thì hết 36 năm thuốc lào thuốc lá, cũng từng năm 1979 – 1980 phi cần sa độp moọc phin chứng tỏ mình dân chơi (?!), bỗng dưng khơi khơi nói bỏ thuốc lá thì bỏ thế chó nào được, vậy chớ nay in hình thời cơ chín mùi, thằng tôi một đập ăn quan ngay tắp lự, trong một chiều từ bỏ hẳn cái thú hút thuốc khỏi oong đơ.
Vậy đó . Print