Tinh vi

Nhớ, cán bộ cấp lãnh đạo hàng tỉnh, thành phố từ năm 1980 trở về trước, hi hữu mới có một vụ hà lạm công quỹ, hồi đó thuật ngữ Hán Việt kêu bằng “Tham ô”. Tôi khi ấy còn nhỏ nhưng vẫn nhớ, hồi trước 1975 ngày nào cũng có hàng ngàn người ngã xuống mà chết, thằng tui cùng mấy đứa đồng trang lứa nào hiểu mô tê gì về cái mà loa đài suốt ngày ra rả kêu bằng "bọn ngụy quân ngụy quyền bán nước", lại đọc truyện của ông bạn của ông gì tui mà tui nghe nói là ông nhà văn Anh Đức, truyện Hòn Đất của ổng tả rằng tụi thằng trung úy Săm kêu đằng mình là "bọn Việt cộng theo Nga xô", bọn con nít tui tui nào biết tới mấy điều đó... chỉ biết rằng dòng máu Việt hàng ngày chảy lênh láng trên khắp dải đất hình chữ “S” vì cuộc tương tàn.

Ở phía Bắc vĩ tuyến 17, khi đó người ta đang dồn sức của cho tiền tuyến và nếu có ai đó mắc tội tham ô mà bị phát hiện là một chuyện ghê gớm lắm, sẽ gây ra một nỗi căm giận cho hàng triệu đồng chí chờ đừng giỡn.

Kế đó là quan hệ luyến ái nam nữ mà người ta kêu theo Tàu là “Hủ hóa”, sẽ là một nỗi nhục nhã ê chề, kèm theo họp hành kiểm điểm, rồi phê bình rồi kỷ luật vân vân và vân vân với những ai yêu đương này nọ mà "không theo lề phải".

Từ nửa đầu những năm 1980, ở Saigon có một thuật ngữ mới toanh : “Tư sản đỏ” , để chỉ đám lính lác nay đã tre già măng mọc bởi vậy nắm được quyền hành lớn, và vì đều có gốc gác xuất thân từ giai cấp cơ bản “bần cố nông”, thứ dân khố rách áo ôm trên răng dưới… chân đất từ nhiều đời, nên nay nghĩ tới cảnh cơ cực hồi nhỏ mà lo vơ vét của nả quá trời… đặng sau này cho khỏi bị đói.

Và vì ông nào cũng đã dính chàm vậy nên mớí có màn đối tác hai chiều anh “giúp” tôi thì tôi “giúp” lại anh, có đi có lại mới toại lòng nhau, một liên minh ma quỷ được thiết lập rồi đám quan quyền thả sức vơ vét của dân cho bõ mấy chục năm… người khác kháng chiến cứu nước giành chánh quyền về tay.

Lại nói, lúc sinh thời ông già tôi, những năm 1980-1981, thường khi hai cha con ngồi ăn cơm tại nhà ở thị xã Thủ Dầu Một, ông già in hình muốn “công tác tuyên huấn” thằng con nên thường truyền đạt kinh nghiệm kèm minh họa là những mẩu chuyện đời hoạt động cách mệnh qua mấy chục năm hai mùa cam quýt của ổng.

Còn nhớ, ông già từng biểu, khi một người có chức vụ thì trong tay tức là đã nắm quyền hành, mà có quyền thì sẽ có tiền. Tôi hỏi bố nói vậy tức là sao ạ, ông già biểu khi bố có quyền để quyết định một việc sẽ ảnh hưởng đến người khác thì người đó sẽ tìm cách đút lót để bố ra quyết định có lợi cho họ, và thứ dùng để đút lót đó sẽ là tiền. Bởi vậy khi có quyền trong tay mà không tự tu dưỡng đạo đức, không lo tự kiểm điểm bản thân thường xuyên sẽ rất khó tránh khỏi bị sa ngã vào tội lỗi.

Nói tới đây lại nhớ, năm 1997, tỉnh Sông Bé vừa tách ra làm hai là Bình Dương và Bình Phước, tôi tính kiếm một xuất bên chế nhà nước cho đời bớt khổ. Bữa, tôi lái chiếc La Dalat cà khổ đưa ông già đi thị xã Đồng Xoài, vô Sở Văn hóa & Thông tin Bình Phước khi đó còn trú đóng tại trụ sở Phòng Văn hóa Thông tin thị xã Đồn Xoài thuộc Sông Bé cũ, sếp sòng của Sở là Út Sương (Phạm Thế Sương) vờ vĩnh mừng rỡ đón chào ông thầy cũ… ông sếp gật đầu vâng dạ lia khi ông thầy mở lời gởi gấm thằng con út. Khi hai cha con ra về, đàn anh giả bộ quan tâm quay hỏi tôi hồi này sức khỏe ổng ra sao em, hồi này vợ con mày ra sao... Sếp Út Sương hai tay cầm bì thơ kính cẩn nói nay nhân dịp anh ghé chơi và Sở VHTT Bình Phước kính biếu anh chút đỉnh… vẫn phong cách ngày nào, ông thầy cũ trừng mắt nhìn khiến thằng lính nay đã trưởng thành sượng ngắt.

Cũng là vụ gởi gấm xin việc năm 1997, tui chở ông già vô Sở VHTT Bình Dương, sếp Năm Thành tức Vũ Đức Thành, nay - 2009 - đương nhiệm phó Chủ tịch HĐND tỉnh BD, anh Năm Thành trước từng đã xách cặp táp theo thầy đi nhiều vậy còn nhớ tánh ông sếp cũ nên chỉ mời điếu thuốc lá cùng ly trà ngon. Năm xưa, ông già tôi từng từ chối không nhận cho riêng mình căn nhà số 153 Công Lý (nay là Nam Kỳ Khởi Nghĩa) và cũng chính ổng đã ký phân căn biệt thự đó cho mấy cán bộ khác để họ cùng có nhà ở. Vậy thì hà cớ lại đi nhận cái bì thơ của người ta ?

Sau này, khi đã trưởng thành hoàn toàn tôi mới hiểu tại sao năm 1985 ông già lại khơi khơi xin nghỉ hưu non, tại sao ổng bỏ đảng ngang xương khiến anh Hai tôi đang là cán bộ Ủy viên Lao động - Thương binh xã hội phường Bến Thành, quận nhất, gặp khó khăn khi quận ủy xác minh lý lịch để kết nạp đảng. Anh Hai tôi cũng là một đảng viên đảng Cộng sản, và tôi cho rằng anh hai tôi là đại diện cho lớp đảng viên sau 30/4/1975 , những lứa đảng viên đéo cần biết cái kêu bằng “lý tưởng cách mạng”, càng không được trui rèn thử thách trong thực tiễn khó khăn gian khổ, lứa đảng viên mà môi trường để thử thách là công việc móc bùn sình tại mấy nơi nông trường Nhị Xuân, Phạm văn Cội vân vân, lứa đảng viên này, có người kêu họ rất châm biếm là thứ “Cách mạng 30”, tìm cách chui vào đảng để có cơ hội thăng chức và có cơ hội vơ vét của dân .

Cũng từ lứa cán bộ “cách mạng 30” mà nay từ bắc chí nam mới sản sinh ra các kiểu tham ô được đánh giá là “Thủ đoạn tinh vi” khó phát hiện. Mẹ, bao nhiêu truyền thống tinh thần cách mạng quật khởi, bao nhiêu sáng kiến diệt giặc xuất quỷ nhập thần nay người ta mang ra xài vô ba vụ “Tham ô – Hối lộ” này thì còn phát hiện khổ nào.

Nhớ, hồi bảy mấy tám mươi, người ở tỉnh này về thành phố làm việc với Đại diện Hà Nội, quà là ký tôm khô, người khác ở tỉnh kia về họp, quà biếu ông Phụ trách Văn hóa các tỉnh phía Nam là can rượu đế 5 lít đặc sản cây nhà là vườn miệt đồng bằng Sông Cửu Long.

Vậy mà thời sau này, giả dụ như anh Hai tôi làm việc thì "quà" người ta tặng ảnh là bì thơ đựng tiền. Ngay như thằng tôi ra ngoài kiếm ăn, liên kết với người nhà nước có quyền để mà hành thì "Quà" phải là bao thơ đựng toàn giấy lớn, thứ tiền màu xanh của bọn thực dân đế quốc.

Vậy đó . Print