Vài nét về đá quý ở xứ mình

Bữa nay thằng tui nêu vài nhận xét của bản thân về vài loại đá đang được giới thiệu là đá quý trên thị trường nội địa. Hình trên là đá Ruby còn gọi là Hồng ngọc. Dân nhà nghề gọi là hàng đỏ. Là loại đá quý có độ cứng chỉ sau hột xoàn. Đá Saphia màu xanh nước biển còn gọi là bích ngọc. Loại này dân trong nghề kêu bằng hàng bích sáng. Đẹp nhất trong các màu của Saphia. Độ cứng của Saphia tương đương Ruby. Saphia màu xanh lá dân trong nghề gọi là hàng chuối. Có thời kỳ giới thương nhân Đài Loan qua xứ mình tìm mua về Đài Loan bán lại kiếm lời, họ chỉ một viên hàng chuối chỉ toàn một màu của cây hành lá mà nói với tui Saphia màu này là “zẽn sơ hoảng ti” tức là màu Hoàng đế. Rubysao loại bán trong, tức là bị bể nhưng còn xen kẽ khoảng nhỏ trong suốt. Loại này không thể mài giác được nên phải mài lon bia. Tuy nhiên khi mài thì thợ mài phải có kinh nghiệm để sao nằm giữa mặt đá mà không bị lệch. Tượng này làm bằng đá Ruby đã vỡ nát mà dân trong nghề gọi là đá lai thai. Viên này màu xấu lại chết đặc nên giá rẻ khó bán. Đá Saphia đã chết tức là không còn một chỗ nào còn hơi trong, thứ này hồi năm 1992 bán hai trăm ngàn một ký cũng có ít người mua. Từ đây là các loại đá bán quý mà dân trong nghề kêu bằng hàng mềm để phân biệt với hàng cứng là đá quý. Đá quý ở Việt Nam chỉ gồm có Ruby và Saphia cùng áo độ cứng bằng 9.0 nếu tính theo thang bậc của Mosh. Còn hàng mềm thì có độ cứng từ 7.0 trở xuống. Aquamarine, loại này khi mài ra màu lợt nhách như trong hình. Khi lên nữ trang thì mắt nhà nghề dòm thấy xấu hoắc. Thứ này chỉ mài mặt nhỏ mà đít viên đá phải dày, mài giác cúc (hoa cúc) theo kiểu mài hột xoàn thì khi lên nhẫn mới đẹp. Tui từng làm nên tui nhận xét vậy. Hàng này giá rẻ. Nhưng nếu kiếm được một viên mà không bị nứt lại là chuyện khác vì nếu có được một viên Acomarine bự không nứt là cực hiếm, mà hiếm thì phải quý là quá rõ. Peridot, thứ này mềm nên mài ra lửa bị lem coi xấu. Trước bán 1 ký lô là 30 đô la, nay thiên hạ bày ra nào là đá này ứng với tháng 8, đổi tên kêu bằng đá oliu (hic hic) để dễ bề dụ khách. Aquamezine, cũng thứ hàng mềm tương tự như Peridot nếu khách hàng muốn nó là chi thì nó sẽ là thứ đó, hihi khách hàng là thượng đế mà. Emerald. Thứ này xứ mình không có mà là hàng nhập khẩu từ Campuchia qua, giống như Acomarine, thằng nào kiếm được một viên Emerald bự mà không nứt lại không bị bọt than mà màu chuẩn, nghĩa là hoàn hảo thì kể cả là hàng mềm vậy thằng đó vẫn là ông nội. Ở xứ mình có mấy loại đá mềm có màu tím là Spinel, thạch anh tím. Ngoài ra phả kể đến tên mấy thứ đá cùng họ Spinel là Zicon, Topaz, Granat là mấy loại có độ cứng từ 7.0 có thể mài ra những viên bự hàng trăm carat, được gọi là chemipricus (bán quý). Granat, ở mình thường là dạng suối tức tròn láng do nằm dưới khe suối hàng triệu năm và bị nước mài mòn nhẵn. Thường màu cam đỏ giơ lên ánh sáng thấy tồi thui, tui cá 100 ăn 10 là viên trong hình trên là một viên rất hiếm đã qua xử lý nhiệt mà đạt độ sáng được như vậy. Hồi đó không ai mua bán loại lộ cộ rẻ tiền này làm chi. đá Topaz thì nay người ta còn bày đặt kêu bằng kim cương xanh, loại này chỉ có màu xanh biển lợt. Có viên bự hàng hai trăm carat. Hổi tui bán đá quý thì thứ này quá trời rẻ rề, chỉ viên nào bự mới có người mua để giăng mùng ngủ chờ khi có khách mới bán được. Zicon và Topaz là hai loại đá có họ Spinel đứng trên các loại như thạch anh, Aquamezine, Acomarine vân vân, Zicon màu xanh là ít có hơn màu cam nước trà đậm. Loại này rẻ lại không có hàng lớn nên không ai mua bán.

---------------
Chú thích :
- Một số hình ảnh trong bài là sưu tầm từ trên mạng và cả trong trang www.haihoanggia.com.vn , đàn anh Hải lé (0913.22625...) chớ có thưa thằng em này tội ăn cắp bản quyền hình ảnh nhé, thằng em này mà khen hàng đã là lời lớn cho ông anh rồi hi hi. Print